حجت الاسلام 'محمدجواد رودگر' عصر شنبه در نشست 'شاخصه های عرفان قرآنی' كه در بخش حوزوی بیستمین نمایشگاه بین المللی قرآن برگزار شد؛ به نقش عقل در عرفان قرآنی اشاره كرد و گفت: هیچ عارف حقیقی عقل را در هیچیك از مراحل عرفانی تعطیل نكرده است و عقل سلیم و عقل قطعی در همه مراحل كشف و شهود حضوری فعال دارد.

رودگر افزود: آغاز عرفان قرآنی عبارت از فهم آیه 'ونفخت فیه من روحی' و فرجام آن رسیدن به معنی 'یا ایهاالانسان انك كادح الی ربك كدحا فملاقیه' است و میان عقل و شهود و همچنین عقل و عرفان هیچ تعارضی وجود ندارد.

وی با اشاره به آیه 37 سوره محمد كه می فرماید 'افلایتدبرون القران ام علی قلوب اقفالها' گفت: در قسمتی از آیه خداوند می فرماید چرا در قرآن تدبر نمی كنید و همانطور كه می دانیم تدبر مربوط به قوه عاقله انسان است و سپس ادامه آیه می فرماید یا بر قلب های آنان قفل زده شده است و این آیه بیانگر آن است كه یك ارتباطی میان عقل و قلب جود دارد.

این استاد دانشگاه علوم حدیث شهرری شاخصه دیگر عرفان قرآنی را عبودیت دانست و گفت: عرفانی دارای ارزش است كه انسان را بنده خدا كند و انسان را به مقام عبودیت برساند. چون عبودیت مقام تسلیم محض خدا بودن است و به همین دلیل بزرگان عرفان گفته اند كه انسان عارف شجاع است و از هیچ كسی نمی ترسد.

وی از امام خمینی (ره) به عنوان عارفی كامل یاد كرد كه بنده خدا بود و به مقامی رسیده بود كه نه تنها از هیچ قدرتی هراس نداشت بلكه دنیای استكبار از او می ترسید.

این پژوهشگر قرآنی افزود: حتی اگر یك عارف گرفتار اصطلاحات عرفانی شود، چنین عرفانی ارزش نخواهد داشت. چون این اصطلاحات زنجیری بر پای او خواهد شد و او را از اوج و رسیدن به مقام بندگی بازخواهد داشت.

رودگر در ادامه گفت: عرفان قرآنی عرفان زندگی ساز است نه زندگی سوز و عرفانی درون گرا و برون گراست. عرفان قرآنی عرفان سنگر و سجاده است؛ عرفان جلال و جمال است؛ عرفان ذكر و فكر و عرفان تعبد و تعقل است.

وی افزود: منطق عرفان زندگی ساز و تمدن پرداز را حضرت علی (ع) در ذیل آیه 37 سوره نور كه می فرماید 'رجال لاتلهیهم تجاره و لا بیع عن ذكر الله' به زیبایی بیان كرده و فرمودند عارفان و مردان خدا كسانی هستند كه حكومت و سیاست، علم و اقتصاد، و منزل و خانواده آنان را از یاد خدا بازنمی دارد.

رودگر در توضیح این عرفان زندگی ساز گفت: این منطق نمی گوید سیاست را كنار بگذارید و تلاش و كار را رها كنید بلكه در این عرفان آمده است كه برای كسب روزی حلال تلاش كن و اینگونه نیست كه فقط در محراب به عبادت خدامشغول شوید.

وی اضافه كرد: این عرفان دعوت به درون گرایی محض نمی كند بلكه می گوید با مردم باش؛ هرچند برای تزكیه نفس دستوراتی واردشده ولی همه عرفان به این مساله خلاصه نمی شود.

رودگر همچنین گفت: عرفان قرآنی عرفانی است كه رسول خدا (ص) و حضرت علی (ع) به ما نشان دادند و چه كسی می تواند ادعا كند كه حضرت علی عارف نبوده است. بلكه همه عارفان دوست دارند خود را به آن حضرت منسوب كنند؛ همان كسی كه در مزرعه كار می كرد؛ در میدان جنگ می جنگید و در محراب به عبادت خدا می ایستاد.

وی 'اویس قرنی'، 'كمیل بن زیاد نخعی'، 'میثم تمار' و 'حجر بن عدی' را از شاگردان مكتب حضرت علی دانست و گفت: اینان شاگردان مكتب عرفان قرآنی، عرفان نبوی و عرفان علوی بودند و هنگامی كه شاخص هایی اینگونه وجود دارد؛ نیازی به عرفان های دیگر نیست.

نمایشگاه بین المللی قرآن كریم تا 24 مرداد همه روزه از ساعت 17 تا 24 و در روزهای تعطیل از ساعت 14 تا 24 در مصلای امام خمینی (ره) پذیرای علاقه مندان است.

فراهنگ**1003** 3404